Εαρινή οικολογική ακολουθία (μετά δίσκου)

Λόγω της μείωσης των αποδημητικών που παρατηρείται στη Βρετανία η Guardian παρουσιάζει τις απόψεις των ειδικών της RSPB.

Αφού λοιπόν, οι ειδικοί, επαναλάβουν πως δεν γνωρίζουν γιατί ακριβώς συμβαίνει αυτό, αλλά πιθανότατα φταίνε παράγοντες όπως η κλιματική αλλαγή, η αλλαγή χρήσεων της γης και η εντατικοποίηση της γεωργίας, (πράγματα δηλαδή που οι απλοί νόες αδυνατούν να συλλάβουν και είναι αντιληπτά μόνο απ' τους οικολόγους επιστήμονες), καταλήγουν πως θα απαιτηθούν νέες μελέτες και έρευνες ώστε να εντοπίσουν τις αιτίες.

Στη συνέχεια ενδύονται μανδύα ιεροκήρυκα και αφού αναθεματίσουν την "ύβρη" που διαπράττουν κάθε χρόνο οι Μεσόγειοι κυνηγοί, σκοτώνοντας τα πτηνά κατά την αποδημία, μας δηλώνουν πως εφ' όσον τα πουλιά φωλεοποιούν στη Βρετανία είναι Βρετανά και αυτοί, ως νέοι Σέρλοκ Χολμς, θα ανακαλύψουν τι συμβαίνει.

Καλά κρασιά

Απολαύστε το άρθρο της Guardian της 24/4/11.

Η Άνοιξη μπορεί να χάσει το τραγούδι των κούκων, αηδονιών και τρυγονιών

Οι επιστήμονες αγωνίζονται να εξηγήσουν την καταστροφική μείωση του αριθμού των πτηνών των οποίων οι ετήσιες επισκέψεις είναι μέρος της λαϊκής μας παράδοσης

αηδόνι - φωτό

Το αηδόνι είναι ένας από τους ανοιξιάτικους επισκέπτες η μείωση του αριθμού των οποίων δημιουργεί ανησυχία στους ειδικούς. Φωτογραφία: Dietmar Nill/Nature Picture Library

Μερικοί από τους πλέον αγαπημένους ανοιξιάτικους επισκέπτες της Βρετανίας εξαφανίζονται κατά χιλιάδες. Οι ορνιθολόγοι λένε πως είδη, όπως ο κούκος, το αηδόνι και το τρυγόνι υπόκεινται σε καταστροφική μείωση των αριθμών τους, αν και οι εμπειρογνώμονες είναι προβληματισμένοι σχετικά με τους ακριβείς λόγους.

Η προειδοποίηση, από το RSPB, έρχεται τη στιγμή που το κελάηδημα του κούκου και του αηδονιού προαναγγέλλουν την επιστροφή της άνοιξης. Στην περίπτωση του κούκου - «του απλοϊκού πουλιού που πιστεύει πως δύο νότες είναι τραγούδι", σύμφωνα με τον ποιητή William Henry Davies - το κάλεσμά του έχει γίνει συνώνυμο με την άφιξη του γλυκού καιρού. Είναι το απόλυτο πουλί της άνοιξης.

Ωστόσο υπάρχει πραγματικός κίνδυνος, μαζί με άλλα αποδημητικά πουλιά από την Αφρική, να μην κάνει πλέον την ετήσια εμφάνισή του στα δάση μας, δήλωσε η Δρ Danae Sheehan, ανώτερη επιστήμονας διατήρησης της RSPB. Το κάλεσμα του κούκου θα μπορούσε να σιγήσει στο εγγύς μέλλον, εκτός αν οι επιστήμονες καταφέρουν να αποκαλύψουν τα αίτια της δραστικής μείωσης του πληθυσμού τους, είπε.

Σύμφωνα με τη Sheehan, οι αριθμοί των αποδημητικών πουλιών από την Αφρική έχουν μειωθεί δραματικά στο Ηνωμένο Βασίλειο από το 1995. Για τα τρυγόνια το ποσοστό είναι 71%· για τ' αηδόνια 53%· και για τους κούκους 44%. "Πρόκειται για πολύ σημαντική και πολύ ανησυχητική πτώση", πρόσθεσε.

«Το πραγματικό πρόβλημα είναι ότι υπάρχουν τόσες πολλές διαφορετικές πιθανές αιτίες αυτών των απωλειών - γεγονός που καθιστά δύσκολο να δώσουμε έμφαση στα στοιχεία που εμπλέκονται στην μείωσή τους και να προετοιμάσουμε σχέδια για τη διευθέτηση του ζητήματος.

«Οι απώλειες αυτές θα μπορούσαν να είναι το αποτέλεσμα των αλλαγών στη χρήση των αγροτικών γαιών στην Βρετανία που επηρεάζουν τον τρόπο που τα πουλιά αυτά αναπαράγονται όταν φτάσουν εδώ την άνοιξη. Ή θα μπορούσαν να οφείλονται στην εξάπλωση των ανθρώπινων πληθυσμών στην Αφρική και την καταστροφή των φυσικών οικοτόπων, όπου διαβιούν το χειμώνα.

«Η κλιματική αλλαγή είναι σχεδόν βέβαιο ότι συμμετέχει επίσης. Το πρόβλημά μας είναι να διαλευκάνουμε τις διαφορετικές αιτίες και να αξιολογήσουμε πώς αλληλεπιδρούν."

Σε μια προσπάθεια να εξηγήσει τι συμβαίνει, η RSPB και ομάδες, όπως η British Trust for Ornithology έχουν ξεκινήσει μια σειρά δράσεων στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Αφρική. Σε αυτές περιλαμβάνονται νέες έρευνες για τον αριθμό των διαφόρων ειδών που φθάνουν στη Βρετανία καθώς και μελέτες των τόπων χειμερινής διαβίωσης των πουλιών, στην Αφρική. Στα είδη που στοχεύονται θα περιλαμβάνονται ο κούκος, το αηδόνι και το τρυγόνι, καθώς και τα δασοφυλλοσκόπος, κηποτσιροβάκος, καστανολαίμης, Μαυρομυγοχάφτης καθώς και η Σταχτάρα - άλλος ένας δημοφιλής επισκέπτης, οι αριθμοί του οποίου έχουν μειωθεί κατά 30% από το 1995.

"Η παγκόσμια πίεση για γη έχει πλέον γίνει ακραία, και αυτό αρχίζει να έχει πραγματικές συνέπειες στα αποδημητικά μεγάλων αποστάσεων», δήλωσε ο Αντρέ Farrar,διευθυντής εκστρατειών της RSPB του. "Η κλιματική αλλαγή - που επηρεάζει τους χρονισμούς του κύκλου αναπαραγωγής των ζώων - είναι άλλος ένας κρίσιμος παράγοντας."

Ωστόσο, το έργο θα είναι δύσκολο, λόγω της πολυπλοκότητας της μετανάστευσης των πτηνών μεταξύ Αφρικής και Βρετανίας. Κατ' αρχή, αυτοί οι επισκέπτες διαβιούν το χειμώνα σε πολύ διαφορετικές περιοχές. Ορισμένα πτηνά, όπως το αηδόνι, ο κούκος και η σταχτάρα, ξεχειμωνιάζουν στις υγρές δυτικές περιοχές - συμπεριλαμβανομένων της Νιγηρίας και Γκάνας - ενώ άλλα, όπως το τρυγόνι και η Κιτρινοσουσουράδα, ξεχειμωνιάζουν στην ξηρή περιοχή Σαχέλ σε χώρες όπως το Τσαντ. "Και οι δύο περιοχές πλήττονται από την άνοδο των ανθρώπινων πληθυσμών, αλλά με τρόπο που θα έχει ελαφρά διαφορετική επίπτωση στη χρήση γης και σε συγκεκριμένα είδη πτηνών", δήλωσε ο Sheehan.

Επιπλέον των αλλαγών χρήσης γης στις περιοχές διαχείμασης τους, οι επιστήμονες υποψιάζονται ότι πολλά αποδημητικά όλο και πιο δύσκολα καταφέρνουν να τραφούν όταν έρχονται για αναπαραγωγή στη Βρετανία. Για παράδειγμα, οι κούκοι τρώνε μεγάλους σκόρους και είναι γνωστό ότι τα τελευταία χρόνια οι αριθμοί των εντόμων αυτών έχουν μειωθεί σημαντικά στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Αποτελεί σχεδόν βεβαιότητα πως σημαντικό πρόβλημα προκαλείται από την κλιματική αλλαγή. Τα αποδημητικά πουλιά φθάνουν, γεννούν και στη συνέχεια έχουν νεοσσούς σε περιόδους οι οποίες δεν είναι πλέον συγχρονισμένες με τις καλύτερες περιόδους που η τροφή, όπως έντομα, είναι διαθέσιμη. Ενδεχόμενα αυτό προκαλεί σοβαρές επιπτώσεις στους πληθυσμούς.

Επιπλέον αυτών των παραγόντων, τα τρυγόνια και τ' αηδόνια επηρεάζονται από την απώλεια των αμμωδών θαμνότοπων που προτιμούν για την αναπαραγωγή τους. Η εντατικοποίηση της γεωργίας έχει επιφέρει σημαντική μειώση σε αυτό το είδος οικοτόπου και αυτό έχει ήδη αντίκτυπο στα αποδημητικά πουλιά, προσθέτει η Sheehan.

Υπάρχουν και εξωτερικοί παράγοντες που δεν έχουν να κάνουν ούτε με την Αφρική ούτε με τη Βρετανία. "Στη ζημιά που έχον υποστεί από τις συνέπειες αλλαγής της χρήσης γης και του κλίματος προστίθεται η ύβρις της μαζικής σφαγής που λαμβάνει χώρα την άνοιξη και το φθινόπωρο όταν τα πουλιά, πετώντας από και προς την Αφρική, διασχίζουν τα νησιά της Μεσογείου, όπως η Κύπρος και η Μάλτα», προσθέτει ο Farrar. «Εκεί πυροβολούνται, κατά εκατοντάδες χιλιάδες, από τους κυνηγούς. - που απλά απολαμβάνουν να τα σκοτώνουν για 'σπορ'. Είναι κατά των νόμων της ΕΕ, αλλά αυτό δεν το εμποδίζει να συμβαίνει."

Τα αποδημητικά πτηνά από την Αφρική σαφώς αντιμετωπίζουν ένα μπαράζ προβλημάτων, αν και η επίδραση των προβλημάτων αυτών θα είναι διαφορετική για κάθε είδος. Το κρίσιμο σημείο, λένε οι ορνιθολόγοι, είναι ότι κάποιοι από τους πλέον ευπρόσδεκτους επισκέπτες του Ηνωμένου Βασιλείου εξαφανίζονται.

"Κάποια από αυτά τα πουλιά είναι στενά δεμένα με τον πολιτισμό μας, όπως ο κούκος», προσθέτει ο Farrar. "Άλλα - όπως ο Σταχτομυγοχάφτης, που ζει στα πυκνά φυλλώματα σε κήπους εκκλησιών και μεγάλους κήπους - είναι λιγότερο γνωστά αλλά αγαπιούνται με πάθος από μικρές ομάδες ανθρώπων που έχουν πολύ κτητικά αισθήματα γι' αυτά και οι οποίοι ελέγχουν με ιδιαίτερη προσοχή για την επιστροφή τους κάθε χρόνο.

"Κάπως έτσι συνοψίζεται τη στάση μας προς τα αποδημητικά πουλιά. Βρισκόμαστε στο βόρειο άκρο της επικράτειάς τους. Ωστόσο, γεννούν εδώ και έτσι τους πολιτογραφούμε ως Βρετανούς, αν και θα μπορούσε κάλλιστα να ισχυριστεί κάποιος ότι είναι Αφρικανοί ή απλά τα πουλιά του άγριου ουρανού. Παρ 'όλα αυτά, έχουμε μια βαθιά, πολύπλοκη σχέση με αυτά τα πλάσματα ».

Αυτό το σημείο υποστηρίζεται από τη Sheehan. "Αυτά τα πουλιά φτάνουν στην ύπαιθρό μας ακριβώς μαζί με τον πρώτο καλό καιρό. Τα έχουμε συνδέσει με την άνοιξη και τη ζεστασιά. Αυτός είναι ο λόγος που εμφανίζονται τόσο συχνά στη λαϊκή μας παράδοση. Αποτελούν μέρος του πολιτισμού μας - αυτό καθιστά τη μείωση του αριθμού τους τόσο ανησυχητική. Έχουμε υποχρέωση να ανακαλύψουμε συμβαίνει όσο το δυνατόν συντομότερα.

"Πολλοί άνθρωποι θα ακούσουν τον πρώτο κούκο της χρονιάς αυτό το Σαββατοκύριακο. Δεν είναι δεδομένο ότι θα είμαστε σε θέση να το κάνουμε αυτό 10 χρόνια από σήμερα."