Τα έργα διατήρησης άγριας ζωής κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό, ισχυρίζεται ειδικός
Σύμφωνα ένα αμφιλεγόμενο νέο βιβλίο ο οικοτουρισμός και τα δυτικού τύπου προγράμματα διατήρησης βλάπτουν την άγρια πανίδα και χλωρίδα, καταστρέφουν το περιβάλλον, και εκτοπίζουν και ποινικοποιούν τους ντόπιους πληθυσμούς.
Η παρθένες παραλίες και οι περιηγήσεις στην άγρια φύση που απαιτούν οι τουρίστες οδηγούν σε ανάπτυξη που δεν ωφελεί την άγρια φύση, όπως η οικοδόμηση σε παραλίες, εκχέρσωση μαγκρόβιων και δασών και το άνοιγμα πηγαδιών, ισχυρίζεται η Rosaleen Duffy, παγκοσμίου φήμης ειδικός της ηθικής διάστασης της διατήρησης και διαχείρισης άγριας πανίδας και χλωρίδας.
Συνήθως οι ιδανικές εικόνες κρύβουν μια "πιο σκοτεινή ιστορία», προσθέτει. Το νέο της βιβλίο, Nature Crime: How We're Getting Conservation Wrong, το οποίο βασίζεται σε δεκαπενταετή έρευνα, 300 συνεντεύξεις με επαγγελματίες της διατήρησης, τοπικών κοινοτήτων, ταξιδιωτικούς πράκτορες και αξιωματούχους της κυβέρνησης, δημοσιεύεται σήμερα.
Όταν δημιουργούνται καταφύγια άγρίων ζώων, ισχυρίζεται η Duffy, οι τοπικές κοινωνίες ανακαλύπτουν ότι οι καθημερινές δραστηριότητες διαβίωσης τους, όπως το κυνήγι και τη συλλογή ξύλων, είναι ξαφνικά εκτός νόμου.
Ταυτόχρονα, καλοπροαίρετες προσπάθειες για την προστασία των οικοτόπων ζώων τα οποία βρίσκονται στο όριο της εξαφάνισης οδηγούν στη δημιουργία καταφυγίων εντός των οποίων απαγορεύεται η διαμονή ανθρώπων. Αυτή η προσέγγιση έχει οδηγήσει στον εκτοπισμό εκατομμυρίων ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο.
"Η Διατήρηση, δεν συνιστά πετυχημένο win-win σενάριο. Τα σχήματα εισάγουν κανόνες και ρυθμίσεις που ποινικοποιούν τις κοινότητες, ενδυόμενα τη γλώσσα του συνεταιρισμού και της συμμετοχής, σε συνδυασμό με υποσχέσεις για νέες θέσεις εργασίας στον τομέα του τουρισμού», ισχυρίζεται η Duffy, καθηγήτρια διεθνούς πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ.
Μια βασική αδυναμία στη δυτικού τύπου προσέγγιση της διατήρησης είναι η υπόθεση ότι οι άνθρωποι είναι εχθροί της διατήρησης της άγριας ζωής - ότι είναι αυτοί οι παράνομοι έμποροι, οι λαθροκυνηγοί, οι κυνηγοί και οι καταστροφείς των οικοτόπων. Εξίσου εσφαλμένη, λέει, είναι η πεποίθηση ότι όσοι ασχολούνται με τη διατήρηση είναι «σωτήρες της άγριας πανίδας».
Τέτοιες εικόνες, ισχυρίζεται, είναι υπεραπλουστεύσεις. «Η αδυναμία διευθέτησης αυτών των συγκρούσεων και συνεργασίας με τον αυτόχθονα πληθυσμό, σπέρνει το σπόρο της καταστροφής για τα έργα διατήρησης», προσθέτει.
"Γιατί κάποιες προσπάθειες διατήρησης άγριας ζωής καταλήγουν στην οχύρωση των ντόπιων ενάντια στους οικολόγους;" ρωτάει. «Είναι επειδή θεωρούνται άδικες επιβολές, παρά τις καλές προθέσεις τους. Είναι ζωτικής σημασίας η αποκατάσταση αισθήματος δικαίου διότι, αν αποτύχει, μακροπρόθεσμα θα αποδειχθεί μοιραία για το έργο διατήρησης της άγριας ζωής."
Η Duffy τονίζει ότι πρόθεσή της δεν είναι να πεισθεί ο κόσμος να σταματήσει να υποστηρίζει τους φορείς διατήρησης. Αναγνωρίζει ότι "η άγρια ζωή είναι υπό απειλή και πρέπει να δράσουμε επειγόντως». Αντ' αυτού, λέει, θέλει να ενθαρρύνει τους περιβαλλοντολόγους να εξετάσουν ποιες είναι οι πραγματικές δαπάνες και τα οφέλη της διατήρησης, ούτως ώστε να αναπτυχθούν βελτιωμένες πρακτικές και για τους ανθρώπους και τα ζώα.
"Η υπόθεση ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα έχει ως αποτέλεσμα μια κατάσταση όπου το διεθνές κίνημα της διατήρησης και των υποστηρικτών τους σε ολόκληρο τον κόσμο υποθέτουν ότι παίρνουν ηθικές και περιβαλλοντικά ορθές αποφάσεις για τη σωτηρία της άγριας ζωής», λέει. "Στην πραγματικότητα, υποστηρίζουν πρακτικές που έχουν αντπαραγωγικά, ανήθικα και εξαιρετικά άδικα αποτελέσματα."
Η Duffy εστιάζει σε αυτό που λέει ότι είναι η απατηλή πεποίθηση πως ο οικοτουρισμός είναι λύση στο πρόβλημα της χορήγησης οικονομικής ανάπτυξης με περιβαλλοντικά βιώσιμο τρόπο.
Αυτό είναι, λέει, ένα "σαγηνευτικά απλό επιχείρημα», αλλά η παραδοχή ότι οι αυτό το είδος τουρισμού μεταφράζεται κατ' ανάγκη στο είδος της ανάπτυξης που ωφελεί την άγρια ζωή είναι υπερβολικά απλοϊκή.
"Οι ίδιοι οι τουρίστες είναι συνήθως απληροφόρητοι για το πώς έχουν κατασκευαστεί οι τουριστικοί τους παράδείσοι," λέει. "Υποθέτουν πως το σαν καρτ-ποστάλ τοπίο ή η ασημένια παραλία της Καραϊβικής αποτελούν φυσικό χαρακτηριστικό. Αυτό είναι πολύ μακριά από την αλήθεια. Οι χώροι των τουριστών είναι διαμορφωμένα περιβάλλοντα, απ' τα οποία συνήθως έχουν απομακρυνθεί οι κάτοικοι. Ομοίως, η κατασκευή ξενοδοχείων σε τροπικές περιοχές μπορεί να οδηγήσει σε εκκαθάριση οικολογικά σημαντικών μαγρόβιων ή οικοδόμηση κτιρίων στην παραλία που βλάπτει τους κοραλλιογενείς υφάλους."
Όμως, το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF), μία από τις τέσσερις μεγαλύτερες περιβαλλοντικές ΜΚΟ στον κόσμο, υποστηρίζει ότι η απώλεια της άγριας ζωής είναι μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο πλανήτης μας. Ως εκ τούτου, μια ισχυρή έμφαση στην προστασία είναι απαραίτητη: «Η διατήρηση είναι απαραίτητη έτσι ας μην πετάξουμε το μωρό μαζί με το νερό της μπανιέρας," λέει ο εκπρόσωπος της WWF-UK. «Υπάρχουν παραδείγματα εκεί έξω που ο οικοτουρισμός λειτουργεί και έχει ρίξει σανίδα σωτηρίας σε κοινότητες, σε οικονομικό επίπεδο και τις κοινωνικές παροχές, και επιπρόσθετα οφελεί τη βιοποικιλότητα.
"Ας κάνουμε περισσότερα από αυτά τα έργα που όντως λειτουργούν για τους πάντες και τα πάντα», προσθέτει. "Δεν υπάρχει ένα μέγεθος που ταιριάζει σε όλους όταν πρόκειται για τον οικοτουρισμό και τη διατήρηση."
ΠΗΓΗ: The Guardian
- Φωτογραφίες:
- Another Captivating Moment by *sergey1984