Πρόσφατα, η διεθνής εμπειρία και η γνώση για τις απελευθερώσεις καταγράφηκαν σε επιστημονική δημοσίευση των θηραματολόγων της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας και Θράκης (Χ. Σώκος, Π. Μπίρτσας και Ε. Τσαχαλίδης).

Στο περιοδικό ΠΑΝ-ΘΗΡΑΣ που εκδίδει η ΚΟΜΑΘ, οι δυο πρώτοι (δασολόγοι - θηραματολόγοι) μαζί με τον ζωοτέχνη Απόστολο Καστόρη προσπαθούν να απαντήσουν στα ερωτηματικά του ρόλου των απελευθερώσεων στους φυσικούς πληθυσμούς.

Σύμφωνα με έρευνες στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, τα μισά πουλιά τεχνητής εκτροφής πεθαίνουν την πρώτη εβδομάδα μετά την απελευθέρωση, κυρίως λόγω της μειωμένης ικανότητάς τους να αποφύγουν τα αρπακτικά, αλλά και να βρουν τροφή και κάλυψη. Μετά από έναν μήνα έχει θανατωθεί το 70-90% των πουλιών. Και να φανταστείτε ότι τα ποσοστά αυτά αφορούν πουλιά που έχουν παραμείνει σε πυρήνες προσαρμογής. Ειδικές έρευνες, όμως, έχουν αποδείξει ότι οι πυρήνες προσαρμογής ελάχιστα βοηθούν στην επιβίωση.

Το εντυπωσιακό είναι ότι οι έρευνες έδειξαν πως οι απελευθερώσεις μπορεί να έχουν αρνητικές επιδράσεις στα άγρια πουλιά. Αυτό οφείλεται κυρίως στη μειωμένη αναπαραγωγική ικανότητα των άγριων πουλιών στην περίπτωση που ζευγαρώνουν με εκτρεφόμενα.

Η αύξηση μάλιστα της πυκνότητας του πληθυσμού των πουλιών στην περιοχή απελευθέρωσης έχει σαν συνέπεια την προσέλκυση αρπακτικών και αλεπούδων και τον κίνδυνο επιβίωσης του συνόλου των πουλιών. Επίσης τα απελευθερωμένα καταλαμβάνουν τις φωλιές του άγριου πληθυσμού, χωρίς να έχουν την ίδια παραγωγή αβγών.

Και ασφαλώς υπάρχει ο κίνδυνος μόλυνσης και η μετάδοση ασθενειών στον άγριο πληθυσμό.

Οι περιοχές...
Από τη στιγμή που μιλάμε για τεχνητή εκτροφή, που σημαίνει γενετική υποβάθμιση και ασθένειες, η μόνη λύση είναι οι απελευθερώσεις να γίνονται μόνο σε περιοχές που δεν υπάρχουν άγρια πουλιά και δεν πρόκειται στο άμεσο μέλλον να έρθουν από γειτονική περιοχή.

Τέτοιες περιοχές είναι ελάχιστες στην Ελλάδα γιατί παντού υπάρχουν έστω μικροί πληθυσμοί άγριων πουλιών, περδίκων ή ορτυκιών. Επιπλέον αυτοί οι λιγοστοί άγριο πληθυσμοί αποτελούν γενετικά αποθέματα, οπότε αν θέλουμε να διαφυλάξουμε τη φυσική μας κληρονομιά δεν θα πρέπει να γίνονται απελευθερώσεις όπου υπάρχουν άγρια πουλιά. Οι περιοχές αυτές είναι μόνον όσες έχουν εντατικές καλλιέργειες, άρα εκεί πρέπει να γίνονται και οι απελευθερώσεις. Πολλές από αυτές όμως, το μόνο που κάνουν είναι να μεταφέρουν τις ασθένειες από το εκτροφείο στη φύση. Γι' αυτό χρειάζεται προσοχή.

Οι απελευθερώσεις έχουν αξία και ρόλο μόνο σε υποβαθμισμένα ενδιαιτήματα και εντατικές καλλιέργειες, κοντά σε μεγάλα αστικά κέντρα, για άμεση κάρπωσή τους από τους κυνηγούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να γίνονται εντός καταφυγίων ή όπου υπάρχουν άγριοι πληθυσμοί. Ακόμη και για άμεση κάρπωση από τους κυνηγούς, θα πρέπει πρώτα να βελτιωθεί ο τόπος απελευθέρωσης, να περιοριστούν οι άρπαγες και να ελέγχεται η κάρπωση.

Λύσεις...
Η πλέον βιώσιμη λύση είναι αυτή της μεταφοράς άγριων πουλιών από γειτονικούς πληθυσμούς σε περιοχή που έχει επιλεγεί και βελτιωθεί, και ακόμη η φυσική επώαση των αβγών άγριων πουλιών από κότες, μαζί με άλλες τεχνικές επιβίωσης. Τα πουλιά των απελευθερώσεων επωάστηκαν και εκκολάφτηκαν σε μηχανές οπότε δεν γνωρίζουν τη φυσική αναπαραγωγή. Αυτό οφείλεται στη μη ανανέωση των αβγών στα εκτροφεία από αβγά άγριων πουλιών, κατά διαστήματα.

Ετσι, τα απελευθερωμένα που θα επιβιώσουν (5% περίπου) δεν είναι ικανά να αναθρέψουν νεοσσούς και αυτό είναι πρόβλημα. Οι άρπαγες, ακόμη και αν μειωθούν δραστικά, αυτό δεν θα αλλάξει σημαντικά το ποσοστό θνησιμότητας των απελευθερωμένων πουλιών, οπότε στα αβγά και στη μεταφορά πληθυσμών κρύβεται το μυστικό της επιτυχίας.

Κάποιοι ισχυρίζονται ότι στην περιοχή τους οι απελευθερώσεις έχουν επιτυχία. Γιατί όμως επαναλαμβάνονται κάθε χρόνο, αφού η επιβίωση είναι ικανοποιητική; Μόνος τρόπος να δοκιμαστεί η επιτυχία της επιλογής του τόπου είναι η εφαρμογή προγράμματος απελευθερώσεων για τρία χρόνια. Μετά το πρόγραμμα θα σταματήσει για να γίνει καταμέτρηση των πουλιών. Εχει καταγραφεί ότι στο 90% των περιπτώσεων δεν θα πετύχει η εγκατάσταση των πουλιών, πόσω μάλλον η φυσική αναπαραγωγή τους...

Προκειμένου να διατηρηθεί ένας πληθυσμός, πρέπει η κλώσα να καταφέρει να αναθρέψει τέσσερις νεοσσούς (έως την ηλικία των δέκα εβδομάδων). Η κλώσα τεχνητής εκτροφής ανατρέφει στην καλύτερη περίπτωση ένα νεοσσό, οπότε η δημιουργία πληθυσμού είναι αδύνατη.

Μοναδική καταγεγραμμένη περίπτωση επιτυχίας σε απελευθερώσεις είναι αυτή σε περιοχή του Τέξας όπου για 12 χρόνια απελευθερώθηκαν 17.000 φασιανοί και δημιούργησαν πληθυσμό.

Στην Πενσιλβανία των ΗΠΑ, η απελευθέρωση 3.000 φασιανών απέτυχε να δημιουργήσει πληθυσμό, κάτι που επιτεύχθηκε με τη μεταφορά 1.000 άγριων φασιανών που παγίδευσαν σε γειτονική περιοχή. Αλλωστε, και τα οικονομικά στοιχεία αποδεικνύουν με παραδείγματα ότι είναι προτιμότερο η σύλληψη άγριων πουλιών και η μεταφορά τους στα τέλη του χειμώνα, παρά οι ατυχείς απελευθερώσεις.

ΤΟ ΓΝΩΡΙΖΑΤΕ;

Στο εξωτερικό, η απελευθέρωση πουλιών χρησιμοποιείται για το γέμισμα της τσάντας, το αγγλικό «put and take». Δηλαδή τα πτηνά απελευθερώ- νονται στον κυνηγότοπο (put) και καρπώνονται αμέσως (take). Κάτω όμως από το πρίσμα της κυνηγετικής ηθικής και της παράδοσης δημιουργεί ερωτηματικά η φιλοσοφία αυτή.

ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΠΛΗΖΙΩΤΗΣ

Πηγή

Συντάκτης: Κυνηγετικές σελίδες